«نه» گفتن اصولا کار سختی به شمار می‌آید و می‌دانیم هیچ‌کس از شنیدن پاسخ منفی خوشحال نمی‌شود؛ مخصوصا اگر مخاطب شما کودک باشد و قصد داشته باشید این کار را به‌صورت رو در رو با او انجام دهید. زیرا اغلب بچه‌ها در این مواقع التماس کرده، چانه می‌زنند و یا گریه می‌کنند. بنابراین بعضی از والدین ممکن است برای جلوگیری از جنگ و جدل با کودکان تسلیم شوند؛ عده‌ای نیز به علت ناراحت و ناامید کردن فرزندشان احساس گناه می‌کنند، اما والدین هوشمند و توانا می‌دانند که «نه» گفتن به کودکان گاهی اوقات ضروری است و به همین دلیل به هیچ عنوان تسلیم شرایط نمی‌شوند.
نه گفتن به کودک یکی از مسئولیت‌های مهم والدین است زیرا این کلمه دو حرفی درس مهمی راجع به موانع زندگی و نحوه کنار آمدن با آنها به کودکان می‌دهد. این‌گونه کودک شما یاد می‌گیرد که قرار نیست همیشه همه‌چیز را به‌دست‌آورد، اما چگونه به کودکمان نه بگوییم و مهارت پذیرش نه را در خود و فرزندانمان تقویت کنیم؟ در این مقاله قصد داریم تا شما را با طریقه صحیح «نه» گفتن آشنا کنیم. همراه ما باشید.
۱.در هنگام نه گفتن قاطع باشید
صریح و محکم «نه» بگویید. نیاز به فریاد کشیدن نیست، اما سعی کنید صدای خود را به اندازه‌ای بالا ببرید که کودک به طور واضح متوجه صحبت شما شود. فریاد زدن، تنها باعث می‌شود او احساس کند بالا بردن صدا کار بدی نیست. پس دقت کنید که در هنگام اعلام مخالفت، آرام و قاطع به نظر برسید و در زمان برقراری ارتباط چشمی هرگز به کودک نخندید و حالت چهره‌ی جدی داشته باشید. از به‌کار بردن جملاتی که تاثیر نه گفتن را به حداقل می‌رساند و شانس مخالفت به کودک می‌دهد، استفاده نکنید.
۲.هنگام رد خواسته کودک توضیح مختصری به او بدهید
از آنجایی که ممکن است پاسخ فرزندتان بعد از «نه» شنیدن این باشد که «چرا نمی‌تونم این کار رو انجام بدم؟»، بهتر است با دادن یک توضیح ساده و مختصر بدون ورود به جزئیات، بحث را خاتمه دهید. ارایه یک توضیح مختصر می‌تواند به آنها کمک کند تا دلیل «نه» گفتن شما را متوجه شوند و آن را راحت‌تر بپذیرند.
اگر کودک اعتراض کرد، به صحبت‌هایش گوش دهید. احساس خوب شنیده شدن در کودک می‌تواند سبب شود در آینده بهتر از قوانین پیروی کند، اما به یاد داشته باشید که هرگز نباید از تصمیم خود منصرف شوید. پس ثابت قدم باشید و اگر کودک همچنان پافشاری کرد با گفتن جمله‌ی «صحبت درباره‌ی این موضوع تمام شده است» بحث را خاتمه دهید.
۳.هنگام نه گفتن گریه او را نادیده بگیرید
این طبیعی است که از شنیدن کلمه «نه» لذت نبرد و امتناع شما، بیشتر سبب لجبازی و گریه او شود. سعی کنید تحت تاثیر ناراحتی و گریه فرزندتان قرار نگیرید، زیرا او به زودی این موضوع را می‌پذیرد و آرام می‌شود.
اگر کودک شروع به صحبت با شما کرد، بهتر است بگویید: « این موضوع دیگر برای من تمام شده و من دوست ندارم در موردش صحبتی کنم.» با این کار کودک متوجه می‌شود که قرار نیست شما را تحت تاثیر خودش قرار دهد.
۴.در زمان نه گفتن، کمی فضا به او بدهید
اگر شروع به بدعنقی کرد، نگذارید مهر و عاطفه مادری یا پدری باعث شود تا از موضع خود کوتاه بیایید. فرزند شما برای اینکه با شوک «نه» شنیدن کنار بیاید، نیاز به فضا و زمان دارد. پس به او اجازه بدهید به اتاقش یا جای دیگری در خانه برود و به تنهایی گریه کند. هرگز به دنبال کودک ندوید و عصبانیت او را تشدید نکنید. ممکن است آرام شدن او چند دقیقه تا یک ساعت طول بکشد، خوب است که از او بخواهید در این مدت از تکنیک‌های آرامش‌بخش مناسب استفاده کند و پس از کنار آمدن با “نه” شما به سراغتان بیاید.
۵.از «نه» گفتن غافل نشوید و به آن پایبند باشید
به «نه» خود پایبند باشید و به دستور خود عمل کنید! این شاه کلید طلایی در این مقاله است. تردید و یا تغییر نظر، سبب بی ارزش شمردن حرف‌هایتان در آینده برای کودک شود.
۶.بگذارید بداند رفتار او عواقبی دارد
بگذارید کودک متوجه عواقب رفتارش شود. اگر از «نه» شما اطاعت نکرد و در نهایت کار خودش را انجام داد، او را به خاطر عملش سرزنش کنید و احساسات خود را مخفی نکنید این کار به او می‌آموزد که اعمالش عواقبی دارد و هرگز نباید نافرمانی را ساده بگیرد. علاوه بر این این کار به آموزش مسئولیت‌پذیری به کودک نیز کمک می‌کند.
۷.هنگام نه گفتن، انتظارات خود را با او مطرح کنید
با فرزندتان صحبت کنید و به صورت واضح و محکم انتظارات خود را بیان کنید تا او بتواند رفتارهای خود را بهبود ببخشد. این مهم است که فرزندتان بداند خط قرمزهای شما چه چیزهایی است و به آنها نزدیک نشود.
۸.هنگام نه گفتن آرامش خود را حفظ کنید
اگر با خشم و ناامیدی به اقدامات یا اعتراض فرزندتان واکنش نشان دهید، فقط ارزش و اعتبار حرف خود را زیر سوال می‌برید. پس اگر احساس کردید خونسردی خود را از دست داده‌اید، بهتر است سکوت کنید. اگر فرزندتان در زمان روبرو شدن یا نه شما بیش از حد خشمگین و عصبانی می شود بهتر است علت آن را بررسی کنید. گاهی با شناسایی علت و یک اقدام کوچک می‌توان به آرام کردن کودک و پذیرش نه توسط او کمک کرد. بعضی از مواقع، کودک تنها براساس انگیزه ذاتی خود رفتارهایی را انجام می‌دهد که مطابق میل ما نیست. در این مواقع به‌جای عصبانیت، بهتر است حواس او را با چیزهای دیگر پرت کنید.
۹ .قوانین ایجاد کنید و آنها را به اطلاع فرزندتان برسانید
فرزندتان را زودتر و به محض اینکه توانست تفاوت بین بله و نه را تشخیص دهد، از قوانین و مقررات خود آگاه کنید. در این صورت وقتی که اجازه انجام کاری را ندارد، تعجب نمی کند و نتیجه را می پذیرد. بگذارید فرزندتان ارزش کلمه‌ی “نه” را یاد بگیرد. سعی کنید قوانین را ساده و واضح بیان کنید.
۱۰.محدودیت‌ها را در طول زمان تغییر دهید
با بزرگ شدن کودک، محدودیت‌ها و قوانین نیز باید متناسب با سن او تنظیم گردند. یا ممکن است برای فرزندان بزرگتر نیاز باشد محدودیت‌های جدیدتری در مورد منع رفت و آمد، یا یک قانون جدید در مورد خوابیدن در نظر گرفته شود. در سنین بالاتر با کودک درباره منطق خود بحث و گفت‌وگو کنید و قوانین و محدودیت‌ها را با جزئیات بیشتری برایش شرح دهید. ممکن است همچنان در صورت لزوم «نه» بگویید، اما زمینه بیشتری برای استدلال خود فراهم کرده‌اید. در کل محدودیت‌ها و قوانین را طوری تنظیم کنید که به رشد فکری کودک کمک کند.
۱۱.سازش را در نظر بگیرید، اما بر اساس شرایط خود
فرزندتان، با توجه به سن و شخصیت‌اش ممکن است برای راضی کردن و تغییر نظر به شما مراجعه کند؛ پس به سادگی تسلیم نشوید یا سازش نکنید! بهتر است بر اساس شرایط خود تصمیم بگیرید که در مورد یک قانون یا محدودیت کوتاه بیایید و با کودک سازش منطقی داشته باشید یا همچنان به قانون پایبند بمانید.
الگو باشید و مهارت پذیرش نه را در خود تقویت کنید
مهمترین نکته‌ای که در آخر باید بدانید این است که والدینی می‌توانند یک مفهوم را به فرزندشان آموزش بدهند که خود درک درستی از آن داشته باشند. اگر به عنوان بزرگسال بتوانید «نه» گفتن را از دیگران بپذیرید و درک کنید که قرار نیست همه چیز مطابق میل شما باشد، آن زمان می‌توانید متوجه ارزش «نه» گفتن شده و به کودک خود نیز «نه» بگویید. به‌خاطر بسپارید که قرار نیست همواره به کودک نه بگویید یا دائما مطابق میل کودک رفتار کنید؛ بلکه با توجه به شرایط موجود، این شما هستید که باید با کنترل عواطف خود قاطعانه عمل کنید.